
Delikatnie słodka, drożdżowa bułeczka, puszysty rogalik lub chałka z wyraźną maślaną nutą to pieczywo, które w połączeniu z ulubionymi dodatkami i filiżanką świeżo zaparzonej kawy lub pitnej czekolady stanowi idealny pomysł na dobry początek dnia czy też popołudniowy deser. Jedną z najciekawszych i najsmaczniejszych odmian tych charakterystycznych wypieków jest brioszka, której przyjrzymy się bliżej i podzielimy się sprawdzonym przepisem na jej przygotowanie w domowej kuchni. Na początek trochę historii.
Skąd pochodzi brioszka
Przepis na brioszkę, a właściwie brioche został opracowany przez piekarzy francuskich. Pieczywo zaliczane jest do grupy słodkich wypieków śniadaniowych zwanych viennoiserie - maślanych croissantów czy też słodkich bułeczek z rodzynkami lub czekoladą i niezależnie od kształtu charakteryzuje się delikatną, złotobrązową skórką i miękkim, puszystym środkiem. Mimo że przypomina nieco popularną chałkę, jest delikatniejsza i zdecydowanie lżejsza.
Obecność brioszki jako codziennego pieczywa odnotowano już w XV wieku na terenie Normandii. W XVII wieku brioszka podbiła podniebienia i serca paryżan. W przepisie opublikowanym w książce kucharskiej autorstwa François Marina z 1742 roku do jej wypieku używano drożdży piwnych i niewielkiej ilości masła. Ciekawostkę stanowi fakt, że wypiekano ją zazwyczaj na dwa różne sposoby - wersja dla uboższych zawierała ok. 20-25% masła, natomiast w wersji dla bogatszych udział masła w cieście przekraczał często 70%. Choć z czasem pierwotna receptura brioszki uległa nieznacznej modyfikacji (zamiast drożdży piwnych używa się drożdży piekarniczych), nazwa i tradycja wypieku drożdżowego pieczywa ze słodkiego, maślanego ciasta przetrwała do dziś i znana jest nie tylko we Francji, w której występuje w wielu różnych formach i regionalnych odmianach.
Najciekawsze wariacje francuskiej brioszki
Każdy region Francji ma swoją odrębną, kulinarną tradycję, co nie pozostało bez wpływu także na brioszkę. Najciekawsze odmiany maślanego pieczywa to m.in.:
- brioche parisienne zwana również brioche à tête, która króluje w aglomeracji Île-de-France i wyróżnia się charakterystycznym czopem,
- brioche vendéenne, czyli popularna w Kraju Loary brioszka w kształcie warkocza,
- brioche vosgienne, która pochodzi z regionu górzystych Wogezów i nadziewana jest, rodzynkami, orzechami laskowymi oraz suszonymi gruszkami,
- brioche de Saint-Genix, czyli brioszka wyróżniająca się okrągłym kształtem i czerwonymi pralinami oraz posypką z kryształków białego cukru i migdałów. Przygotowywana jest z dwukrotnie ugniatanego ciasta na zakwasie. Tradycyjnie podaje się je owinięte w czerwono-biały papier, który symbolizuje Sabaudię - departament, z którego pochodzi.
Do regionalnych odmian brioszki zalicza się także m.in.:
- alzacki kouglof, czyli ciasto z rodzynkami w kształcie wysokiej, skręconej korony,
- pochodzący z Normandii gâche de Normandie, który przypomina tradycyjny bochenek chleba,
- gâche de Vendée z Kraju Loary w kształcie niewielkiego, owalnego chleba o zwartej konsystencji z dodatkiem świeżej, lekko ukwaszonej śmietany o zawartości ok. 35% tłuszczu, czyli popularnej crème fraîche.
Sprawdzony przepis na domową brioszkę
Domowy wypiek brioszki nie jest skomplikowany, ale składa się z kilku etapów i jest dość czasochłonny. Finalny efekt wynagradza jednak poświęcony czas z nawiązką. Oprócz kilku niezbędnych składników do jej przygotowania potrzebne będzie sitko do przesiania mąki, duża miska, mikser lub blender ręczny z końcówką przystosowaną do miksowania ciasta drożdżowego, stolnica lub drewniana deska, blacha do pieczenia o odpowiednich wymiarach, papier do pieczenia, pędzelek kuchenny do posmarowania wierzchu oraz kratka do studzenia ciast.
Składniki na 12-15 bułeczek:
- 500-550 g mąki tortowej,
- 1 niepełna szklanka mleka o pojemności 250 ml,
- 3 jajka,
- 30 g świeżych drożdży,
- 120-150 g masła o 82% zawartości tłuszczu,
- ok. 80 g białego, drobnego cukru,
- ½ łyżeczki soli,
- 1 żółtko połączone z łyżką mleka (do posmarowania wierzchu ciasta).
Sposób wykonania:
Zaczynamy od przygotowania rozczynu, czyli aktywowania drożdży, które dodajemy do ciepłego mleka z jedną łyżeczką cukru i jedną łyżeczką mąki. Wszystko dokładnie mieszamy i odstawiamy na co najmniej kwadrans do wyrośnięcia. W tym czasie przesiewamy do miski mąkę, dodajemy resztę cukru i sól. Czekamy jeszcze parę minut i dodajemy drożdżowy rozczyn. Całość miksujemy za pomocą miksera z odpowiednią końcówką i nie przerywając czynności, wbijamy po kolei jajka. Następnie dodajemy pokrojone na drobne kawałki lub roztopione, ale uprzednio schłodzone masło i wyrabiamy ciasto do momentu, w którym osiągnie jednolitą, gładką konsystencję. Miskę z gotowym ciastem przykrywamy folią spożywczą i wstawiamy na całą noc do lodówki.
Gotowe ciasto przekładamy na oprószoną mąką stolnicę lub silikonową matę, chwilę zagniatamy i odstawiamy na ok. godzinę w ciepłe miejsce. Następnie dzielimy je nożem na 12 lub 15 równych części i formujemy z nich kuleczki. Blachę wykładamy papierem do pieczenia i układamy kulki tak, aby przylegały do siebie. Przykrywamy je ściereczką i zostawiamy na ok. godzinę. W końcowym etapie rozgrzewamy piekarnik do temperatury 180°C, smarujemy każdą kulkę za pomocą pędzelka żółtkiem rozprowadzonym w mleku i pieczemy przez ok. 20-25 minut do momentu, w którym na wierzchu pojawi się charakterystyczny, złotobrązowy kolor. Po upieczeniu i delikatnym wyjęciu z blachy układamy połączone bułeczki na kratce do całkowitego wystudzenia.
Z czym serwować francuskie bułeczki
Brioszki smakują najlepiej z domowymi konfiturami oraz z różnymi odmianami twardych miękkich serów oraz wędlin. Są idealnym dodatkiem do jajek na miękko i sprawdzają się doskonale do przygotowania francuskich tostów, czyli kromek brioszki maczanych w roztworze mleka i jajka z odrobiną cukru, które smaży się z obu stron na rumiany kolor i przyrządza zarówno w wersji słodkiej, jak i wytrawnej. We Francji brioszka spożywana jest bardzo często z pasztetem strasburskim, czyli słynnym foie gras.